Resmi Defterlerle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Defterlerin Yasal Süresinden Sonra Tasdik Edilmesinin Veya Hiç Tasdik Edilmemesinin Sonuçları Nelerdir?

 

VUK’ da Yasal defterlerin, süresinde tasdik ettirilmemesi usulsüzlük cezası uygulanmasını gerektirir. Yasal defterlerin, belirtilen sürenin sonundan başlayarak, bir ay içinde yapılacak tasdikler de geçerli sayılır ancak,  ikinci derecede usulsüzlük cezası gerektirmektedir.  Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin,  Kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilenler, hiç tasdik ettirilmemiş sayılır. Tasdiki zorunlu olan yasal defterlerin,  hiç tasdik ettirilmemiş olunması, birinci derecede usulsüzlük cezasını ve aynı zamanda dönem matrahının re’sen takdiri yoluna gidilmesini gerektirir.

 

Yasal Defter Tasdikinin Yenilemesi (Ara Tasdik ) Nedemektir?

 

Yasal Defterlerin, boş kalan sayfalarını, izleyen yılda da kullanmak isteyenler, Ocak ayı içinde; hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenler ise bu dönemin ilk ayı içinde yasal defterlerin yeniden tasdik edilmesine, tasdikin yenilenmesi (ara tasdik) denilmektedir.

 

Defterlere Kapanış Tasdiki Yapılması Yasal bir Zorunluluk mudur? Kapanış Tasdiki Yapılmasının önemi nedir?

 

VUK’ da yasal defterlere kapanış tasdiki yaptırılması gerektiğine dair herhangi bir hüküm yoktur.  Bu nedenle kapanış tasdiki yaptırılmaması VUK yönünden re’sen takdir nedeni sayılmamaktadır. Ancak, Ticaret Kanunu açısından, kapanış tasdiki yaptırılmamış yasal defterin sahibi lehine ispat gücü kuvvetli değildir. Bu nedenle, yasal defterlerine kapanış tasdiki yaptırmayan mükelleflerin, defterlerinin kendi lehine delil olarak kabul edilmemesinden dolayı zarar görmeleri mümkündür. Kapanış tasdikinin önemi genellikle bir ticari uyuşmazlık durumunda anlaşılmakta olup TTK’ una göre tutulması zorunlu olan yasal defterlerin notere tasdik edilerek, dönem sonunda kapanış tasdiklerinin yapılması işletmeler açısından önem arz etmektedir.

 

Karar Defterinin her yıl tasdik ettirilmesi zorunlumudur?

 

Karar defteri, VUK’ una göre, tutulması ve tasdiki zorunlu olan defterler arasında sayılmamıştır. TTK’una göre ise tutulması zorunlu olan defterler arasında yer almaktadır. Karar defterinin her yıl tasdik ettirilmesi gerektiği konusunda geçmişte tartışmalar yasanmış olup bu konu daha sonra kapanmıştır. Karar defterinin tasdiki konusunda geçerli olan uygulama, kullanmaya başlamadan önce bir defa tasdik ettirip, defter sayfaları dolana ve tamamen bitene kadar bir daha tasdikine gerek olmadığı şeklindedir.  

 

Karar Defterinin Vergi İncelemeleri ve Denetimleri Açısından Önemi Nedir?

 

Tüzel kişi işletmelerin genel kurulu veya ortaklar kurulu ve yönetim kurulu tarafından alınan önemli kararlar genelde yazıya dökülür. Tüzel kişi kurumların idari organlarının almış olduğu kararları yazıldığı deftere karar defteri diyoruz. Tüzel kişi işletmelerin idari organları tarafından alınan tüm kararlar, işletme açısından ileride mutlaka mali veya iktisadi sonucu doğurmaktadır. Tüzel kişi işletmeleri ilgilendiren, iktisadi uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulmasında veya vergi inceleme ve denetimleri esnasında karar defterinin delil olma kabiliyeti, diğer yasal defterlerden daha az olduğunu söylemek sanırım yanlış olur. Bu nedenle, karar defterlerinin tutulmasına, tasdikine ve saklanmasına en az diğer yasal defterler kadar özen gösterilmesi gerekmektedir. Karar defterlerinin en az 10 yıl süreyle muhafaza edilmesi TTK’ una göre yasal bir zorunluluktur.

 

Farklı Faaliyetlerde Bulunulması Halinde Yasal Defter Tasdiki Nasıl Olmalıdır?

Mükelleflerin, farklı adreslerde, farklı faaliyet kollarında faaliyetlerinin bulunması halinde, bu faaliyetlerin tek bir mükellefiyetle ilgili olması halinde, bütün işyerleri için bir defter tasdik ettirmeleri ve her faaliyeti bu defterin ayrı ayrı bölümlerinde izlemeleri gerekmektedir. Bu nedenle, farklı adreslerde, farklı konularda faaliyette bulunan mükelleflerin, farklı faaliyet kollarının da tek bir mükellefiyetle ilgili olması halinde, bu işyerlerinin her biri için ayrı defter tasdik ettirmeleri mümkün değildir (Noterler Birliği'nin 2006/52 sayılı genelgesi).

Serbest Bölgelerde Faaliyet Gösteren İşletmelerin Defter Tasdiki Nasıl Olmalıdır?

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişi işletmeler, bilanço usulüne göre defter tutmak zorundadırlar. Diğer mükellefler gibi yasal defterlerini noterlere tasdik ettirmeleri gerekmektedir. Serbest bölgelerde faaliyet gösteren şubelerin de şube hesaplarını izleneceği yasal defterlerini tasdik ettirmek zorundadır.

 

Yasal Defterler A4 Kâğıda Tasdik Ettirilebilir mi?

Dileyen işletmeleri yasal defterlerini, A4 (210 x 297 mm) ebadında ve müteharrik sayfalara tasdik ettirmelerinde mali açıdan bir sanınca yoktur. Yasal defterlerin,  A4 kâğıtlarına müteselsil sayfa numaraları verilmek kaydıyla bu kâğıtlara da defter tasdikinin yapılmasında bir sakınca bulunmadığına dair Maliye Bakanlığı özelgeleri mevcuttur.

 

Sürekli Form Şeklinde Ettirilen Yasal Defteri, Yıl İçinde A4 Kâğıda Dönüştürmek Mümkün mü?

 

Yasal süresi içinde bilgisayar sürekli formu şeklinde tasdik ettirilen yasal defterin A4 kâğıdı şeklinde değiştirilmesi mümkün değildir. Ancak, sürekli form şeklinde tasdik ettirilen yasal defter sayfalarının bitmesi halinde,  ek yasal defter tasdikinin A4 kâğıdına sıra numarası ile teselsül ettirilip tasdik ettirilip kullanılmasının mümkün olabileceği kanaatindeyim.

 

Tasdikli Yasal Defterin Arka Sayfasına Kayıt Yapılabilir mi?

Yasal defterlerinin, tasdikli sayfaların dolması halinde,  arka yüzlerine yapılan kayıtları Maliye İdaresi, kanuni deftere yapılmış geçerli bir kayıt olarak kabul etmemektedir. Bu konuda yüksek yargı da tam bir görüş birliği içinde değildir. Bu nedenle, yasal defterlerin dolması durumunda, ek defter tasdik ettirilmesinin, en akıllıca bir yol olacağı kanaatindeyiz.          

 

Yasal Defterlerin Katma Değer Vergisi Açısından Önemi Nedir?

 

Katma değer vergisi uygulamasının temel özelliği, mükelleflerin mal ve hizmet alış belgelerinde yer alan ve ödenen verginin indirim konusu yapılmasıdır. Katma Değer Vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için verginin alış faturaları veya benzeri vesikalarda ve gümrük makbuzları üzerinde ayrıca gösterilmiş olması ve bu vesikaların yasal defterlere kaydedilmiş olması şartına bağlıdır. Mükelleflerin KDV. İndirim hakkını kullanabilmesi için fatura veya benzeri vesikalarla ispat etmeleri ve bu belgeleri yasal defterlere kaydetmiş olmaları gerekmektedir.

 

Yasal Defterlere Kayıt Süresi Kaç Gündür?

 

VUK’ una göre mal veya alış ve satış belgelerinin en geç 10 gün içinde yasal defterlere yazılması yasal bir zorunluluktur. Muhasebe kayıtlarına alınan belgeler, mahsup fişleri halinde firma yetkililerince onaylanması halinde, 45 gün içinde yasal defterlere yazılabilir. Bilgisayar ortamına, muhasebe programlarına kayıt edilen belgelerin ve diğer işlemlerin VUK’ da belirtilen süresi içinde, yasal defterlere yazdırılması gerekmektedir.         

 

Yasal Defterlerin Saklama Süresi Ne Kadardır?

 

VUK’ una göre defter tutmak mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler, tuttukları yasal defterleri, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmek zorundadırlar. Özel hesap dönemine tabi mükelleflerin defter ve belgeleri muhafaza süreleri, özel hesap döneminin sona erdiği takvim yılını izleyen yıldan itibaren beş yıldır. VUK ‘da beş yıl olan zamanaşımı süresi, defter ve belge saklama süresi ile defter ve belgelerin incelenebileceği süre olarak tam bir uyum göstermektedir. TTK’ una göre mükellefler kullandıkları yasal defter ve belgeleri on yıl geçinceye kadar saklamak zorundadır.

 

Yasal Defterlerin Beş Yıllık Saklama Süresinin İstisnası var mı?

 

VUK ‘da yasal defterleri saklama ve ibraz etme yükümlülüğü beş yıldır. Ancak bu durumun istisnaları bulunmaktadır. Beş yıllık süre geçmiş olsa da bazı hallede yasal defter ve belgelerin saklamasını gerektirmekte, vergi incelenmesi yapılmak üzere talep edilmesi halinde ibraz edilmesi gerekmektedir.

Beş yıllık yasal defteri ve belgeleri saklama süresi dolmuş olsa da,  aşağıdaki durumların varlığı, mükelleflerin yasal defterlerini vergi incelemesine ibraz etmesini gerekli kılabilir:

—Yıllara Sâri İnşaat ve Onarım İşleri yapılması,

—Geçmiş yıl zarar mahsubunda bulunulması,

—Yatırım İndirimi istisnasından faydalanılması,

—Tasfiyeye Girilmiş olunması,

—İktisadi Kıymet Amortisman süresi beş yıldan uzun olması,

—Kurum Stopajı yapılması,

 

Yasal Defterlerin İbraz Edilmemesinin Sonuçları Nelerdir?

 

Yasal defter ve belgelerin vergi incelemesine ibraz edilmemesinin vergi kanunlarına göre ağır yaptırımı bulunmaktadır. Yasaldefterlerin inceleme elemanlarına ibraz edilmemesi, mükellefin, defter kayıtlarının görülememesi nedeniyle, bu defterlere kayıt edilen belgelerde yer alan ve indirim konusu yapılan KDV’nin reddi sonucunu doğurabilir.  Ayrıca, VUK’nun 359. Maddesine göre varlığı noter kayıtları ile tespit edilen ve tasdik edilen yasal defterlerin vergi incelemesine ibraz edilmemesi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasını gerektirdiği unutulmamalıdır.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın